ตามรอยเมืองโบราณ ที่ “อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ”

อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ถือเป็นโบราณสถานที่สำคัญของจังหวัดเพชรบูรณ์ แต่เดิมมีชื่อว่า “เมืองอภัยสาลี”

ถูกค้นพบเมื่อปี พ.ศ. 2447-2448 โดยสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพครั้งเสด็จไปตรวจราชการที่มณฑลเพชรบูรณ์ และทรงเรียกชื่อเมืองเสียใหม่ว่า “เมืองศรีเทพ” 

เมืองศรีเทพถูกก่อสร้างขึ้นในยุคที่ขอมเรื่องอำนาจ (อายุไม่ต่ำกว่า 1,000 ปี ) ที่ตั้งของเมืองเป็นทำเลที่ดี สามารถติดต่อกับที่อื่นๆได้สะดวกดังนั้นศิลปวัฒนธรรมของเมืองศรีเทพจึงเป็นการผสมผสานกันระหว่า ศิลปะทวารวดีและศิลปะขอม

เมืองศรีเทพมีคูน้ำคันดินเป็นกำแพงเมือง บนเนื้อที่ 2,889 ไร่ แบ่งเป็นเมืองในและเมืองนอก ลักษณะของเมืองในเป็นรูปเกือบกลม เป็นที่ราบลอนลูกคลื่น ภายในมีโบราณสถานประมาณ 40 แห่ง มีช่องประตูเมืองทั้งหมด 6 ช่องทาง

ลักษณะของเมืองนอกจะอยู่ถัดมาทางทิศตะวันออก เป็นพื้นที่ราบรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า มีเนื้อที่ประมาณ 1,589 ไร่ มีประตุเมือง 6 ช่องทาง และมีโบราณสถานทั้งหมด 50 แห่ง

 หลุมขุดค้นทางโบราณคดี เป็นหลักฐานสำคัญที่ชี้ให้เห็นการมีอยู่ของชุมชนดั้งเดิมในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ก่อนที่เมืองศรีเทพจะพัฒนาขึ้นมาเป็นสังคมเมืองที่รับเอาอารายธรรมของทวารวดีและเขมร  ได้แก่ โครงกระดูมนุษย์และข้าวของเครื่องใช้

เขาคลังใน คือ ศาสนสถานประเภทวัดในพระพุทธศาสนา เชื่อว่าเดิมเป็นคลังที่เก็บสิ่งของมีค่า หรือคลังเก็บอาวุธ

ปรางค์ศรีเทพ   เป็นศาสนสถานในศาสนาฮินดู องค์ปราสาทประธารเป็นศิลปะการก่อสร้างของเขมร หันหน้าไปทางทิศตะวันตก

ปรางค์สองพี่น้อง  เป็นศาสนสถานในศาสนาฮินดู ก่อสร้างแบบศิลปะเขมรหันหน้าไปทางทิศตะวันตก องค์ปราสาทประธานถูกฉาบด้วยปูนทั้งองค์ ด้านหน้าปราสาทประกอบด้วยอาคารประกอบพิธีกรรมและทางเดินที่ก่อสร้างด้วยศิลาแลง

เขาคลังนอก  จัดเป็นศาสนสถานขนาดใหญ่ของวัฒนธรรมทวารวดี ตั้งอยู่นอกเมือง เชื่อว่าเป็นมหาสถูปฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส ก่อด้วยศิลาแลงสภาพค่อนข้างสมบูรณ์ที่สุดเมื่อเทียบกับศาสนสถานรวมสมัย

ปรางค์ฤๅษี   ตั้งอยู่ในวัดป่าสระแก้ว หรือ “วัดหลวงพ่อทันใจ”  จัดเป็นเทวาลัยในศาสนาฮินดู เป็นสถาปัตยกรรมแบบเขมรโบราณ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก

หลวงพ่อทันใจ

ภาพโบราณวัตถุส่วนหนึ่งภายในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ

พระพุทรูปยืนปางแสดงธรรม ศิลปะแบบทวารวดี

สุริยเทพ

สุริยเทพ

สุริยเทพ

ศิวลึงค์

ฐานโยนิสำหรับตั้งศิวลึงค์

เสามีลายสัก คาดว่าเป็นการทดลองสักของช่างในสมัยนั้น

ลูกกรงลูกมะหวด ศิลปะแบบเขมร

หัวเสา

ฐานเสา

อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เมืองโบราณที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 1,000 ปี ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวและมีความเจริญทางด้านสถาปัตยกรรมและศิลปกรรมอย่างสูงสุด และไม่น่าเป็นที่แปลใจเลยว่าทำไมอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพถึงได้รับรางวัล Tailand Tourism Award  รางวัลประเภทแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมโบราณสถานยอดเยี่ยมและรางวัลสื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ด้านอินเทอร์เน็ตดีเด่น